Budowa Centralnego Portu Lotniczego (CPK) w początkowej fazie znanego również pod nazwą „Hub Transportowy Solidarności” została rozpoczęta na mocy Ustawy o Centralnym Porcie Komunikacyjnym uchwalonej 10.05.2018 r. Określała ona zasady zarządzania przygotowaniem i realizacją projektu CPK, w tym inwestycji towarzyszących oraz procesów związanych z nabywaniem gruntów. 

W roku 2024, Spółka CPK zaprezentowała opinii publicznej przygotowany przez konsorcjum Foster and Partners i Buro Happold oraz 30 innych firm projektowych projekt budowlany terminala lotniska, dworca kolejowego i węzła przesiadkowego. W  pierwszym etapie lotnisko CPK będzie miało mieć przepustowość ok. 34 mln pasażerów rocznie – z możliwością dalszej rozbudowy. 

Według danych podawanych przez Spółkę CPK, w ramach Programu Dobrowolnych Nabyć Spółka nabyła większość obszaru potrzebnego do realizacji pierwszego etapu Lotniska CPK, czyli ponad 1.800 działek o łącznej powierzchni ponad 1.700 ha, a zaawansowane rozmowy z właścicielami dotyczyły kolejnych ok. 300 ha.  

Na dzień 31.12.2024 r., opublikowany harmonogram działań Centralnego Portu Komunikacyjnego (CPK) obejmował:

• prace przygotowawcze i projektowe, 

• rozpoczęcie robót budowlanych ,

• poszerzenie Autostrady A2,

• programy wsparcia lokalnych samorządów, 

• rozwój infrastruktury kolejowej. 

Pod koniec 2024 r. Spółki Centralny Port Komunikacyjny i Polskie Porty Lotnicze podpisały list intencyjny, zgodnie z którym PPL obejmowały mniejszościowy udział:  do 49% spółki CPK Lotnisko. Według Spółki dzięki tej decyzji projekt będzie realizowany w oparciu o polski kapitał, przez spółkę mającą największe doświadczenie w zarządzaniu infrastrukturą lotniskową w Polsce i będącą właścicielem m.in. Lotniska Chopina w Warszawie. Spółka przekazała także informacje o podpisaniu umowy z polskim konsorcjum firm na zaprojektowanie Centrum Kontroli Operacji Lotniczych AOCC.  W 2024 r. Spółka CPK złożyła także wnioski o decyzje ZRID (Zezwolenie na Realizację Inwestycji Drogowej) dla odcinków w województwach mazowieckim i łódzkim. Przetargi na realizację inwestycji zaplanowano na 2025 r., a zakończenie prac przewidziano na 2028 r.

Niezależnie od zachodzących w projekcie zmian Projekt Centralnego Portu Komunikacyjnego (CPK) nadal pozostawał w roku 2024 znaczącym elementem gospodarczego i społecznego krajobrazu obszaru otaczającego inwestycję o znaczącym znaczeniu także dla przyszłości Powiatu Żyrardowskiego. Dlatego też, Zarząd Powiatu podjął aktywny dialog z Zarządem Spółki CPK w celu budowania skutecznych i partnerskich relacji, które miały na celu jak najlepsze zrozumienie strategii Spółki CPK oraz podejmowanych przez Spółkę działań, które mogłyby mieć wpływ na społeczno-gospodarczą przyszłość powiatu i jego mieszkańców. 

W listopadzie 2024 r., Wicestarosta Powiatu uczestniczyła w wizycie studyjnej do Aviapolis niedawno powstałego, nowoczesnego obszaru lotniska w mieście Vantaa w Finlandii. W wizycie uczestniczyli również przedstawiciele władz wszystkich powiatów z obszaru oddziaływania CPK oraz wójtowie i burmistrzowie gmin położonych w zasięgu bezpośredniego oddziaływania CPK (Baranów, Teresin, Wiskitki). 

W grudniu 2024 r., z inicjatywy Zarządu Powiatu Żyrardowskiego zorganizowane zostały dwudniowe warsztaty z udziałem przedstawicieli władz wszystkich gmin Powiatu Żyrardowskiego, Programowych Dyrektorów CPK oraz Sekretarza Europejskiej Rady Obszarów Lotniskowych z siedzibą w Brukseli Pana Sergi Alegre.  W przygotowaniu na spotkanie oraz na następne lata wieloletniej współpracy i koegzystencji w zakresie oddziaływania CPK Zarząd Powiatu przygotował niniejszą analizę projektu. 

Bieżący projekt CPK (2024-2032)

• Oś czasu: Zaktualizowany program wydłuża oś czasu do 2032 r.

• Budżet: Całkowita planowana inwestycja to 131,7 miliarda zł.

• Infrastruktura:

  • Lotnisko: Pierwsza faza lotniska, obejmująca dwa równoległe pasy startowe i terminal pasażerski o początkowej przepustowości 34 milionów pasażerów rocznie, ma zostać uruchomiona do 2032 r., 

• Kolej: Szybkie połączenia kolejowe między Warszawą, CPK i Łodzią, z dalszymi przedłużeniami do Wrocławia i Poznania,

Jak wynika z raportu Kearney, w fazie konstrukcji projektu CPK ma powstać blisko 100 tys. nowych miejsc pracy. Obejmuje to szeroki zakres ról, od pracowników budowlanych i inżynierów po kierowników projektów i wyspecjalizowanych techników. Aby sprostać temu wyzwaniu, projekt może wymagać oparcia się na połączeniu lokalnej siły roboczej, migrantów zarobkowych, a być może nawet pracowników międzynarodowych. Ponadto programy szkoleniowe i zachęty mogą być konieczne w celu przyciągnięcia i utrzymania wymaganej siły roboczej. 

Przedstawiciele samorządów Powiatu Żyrardowskiego jednogłośnie stwierdzają,  że zasadne jest, jak najszybsze utworzenie Lokalnej Rady Relacji z CPK (LRR), złożonej z przedstawicieli samorządów reprezentujących obszary bezpośredniego oddziaływania CPK, która w ramach kompetencji i obowiązków wynikających z samorządowych ustaw systemowych będzie partnerem CPK i późniejszego operatora inwestycji lotniskowej w negocjacjach i wiążących ustaleniach dotyczących zagwarantowania akceptowalnych dla regionu warunków krytycznych dotyczących bezpiecznego i niepogorszonego przez funkcjonowanie CPK dostępu i korzystania przez mieszkańców oraz podmioty gospodarcze regionów, na które oddziałuje CPK, z zasobów takich jak woda, energia oraz infrastruktura komunikacyjna i inna. W czasie, gdy będą trwały działania na rzecz powołania między-powiatowej LRR Zarząd Powiatu Żyrardowskiego rozpoczął działania w kierunku uzyskania przez Powiat Żyrardowski, jako reprezentanta wszystkich gmin Powiatu Żyrardowskiego statusu członka ARC. 

Powołano, na mocy Zarządzenia Starosty, Zespół do spraw Relacji z CPK, w skład którego weszli przedstawiciele władz wszystkich gmin oraz powiatu. Powołanie zespołu znacznie ułatwiło komunikację i współpracę pomiędzy gminami i Powiatem oraz przedstawicielami CPK oraz dalszą wymianę doświadczeń z Europejską Radą Obszarów Lotniczych.  Na rok 2025 zaplanowano szereg spotkań roboczych oraz podjęto dyskusje na temat możliwości uczestnictwa w kolejnych programach pomostowych planowanych przez CPK na rok 2025.